Ślub konkordatowy – definicja i dokumenty wymagane w kościele i USC [2021]

W Polsce najwięcej narzeczonych decyduje się na ślub konkordatowy. Dlaczego? Ponieważ to swego rodzaju ślub 2w1, który niesie za sobą zarówno skutki cywilnoprawne, jak i wyznaniowe. Na czym więc polega i jakie warunki trzeba spełnić, żeby go wziąć? Przed Wami ślubny poradnik krok po kroku!

Z tego artykułu dowiecie się:

• czym jest ślub konkordatowy i czym różni się od kościelnego i cywilnego;
• jakie warunki trzeba spełnić, żeby wziąć ślub konkordatowy;
• jakie dokumenty należy dostarczyć do kościoła, a jakie do Urzędu Stanu Cywilnego;
• ile kosztuje ślub konkordatowy.

Zaczynacie przygotowania do ślubu?

Ślub konkordatowy – co to? Definicja

Najprościej mówiąc, ślub konkordatowy to połączenie ślubu cywilnego i ślubu kościelnego. Jest to inaczej wyznaniowa forma zawarcia małżeństwa, która polega na wstąpieniu w związek małżeński przez kobietę i mężczyznę, regulowany jednocześnie przez wewnętrzne prawo kościoła lub związku wyznaniowego oraz prawo państwowe. Małżeństwo takie zostaje zawierane w obecności duchownego, który dokonuje ceremonii religijnych oraz składa w urzędzie stanu cywilnego podpisane przez nowożeńców oświadczenie wymagane do sporządzenia aktu małżeństwa. 

Ślub konkordatowy

Na mocy konkordatu, umowy zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Stolicą Apostolską, która weszła w życie 25 kwietnia 1998 roku, pary mogą zawierać śluby konkordatowe skutkujące małżeństwami wyznaniowymi o jednoczesnej mocy prawnej. Tym samym narzeczeni nie muszą osobno organizować ślubu w Urzędzie Stanu Cywilnego i osobno w kościele, jak to miało miejsce wcześniej. Teraz wystarczy wziąć jeden ślub, żeby był on prawomocny tak w kościele, jak w urzędzie.

Przed Wami wybór sukni ślubnej?
Poznajcie nasz katalog sukni ślubnych >>>

Co ciekawe, mimo że konkordat podpisywany jest między władzą Kościoła katolickiego a konkretnym państwem, w Polsce jego uprawnienia przyznawane są nie tylko katolikom. 

Gdzie w Polsce obowiązuje możliwość zawarcia małżeństwa wyznaniowego o mocy cywilnoprawnej:

1. Kościół katolicki, w tym: rzymskokatolicki, greckokatolicki, neounicki i ormiański
2. Autokefaliczny Kościół Prawosławny
3. Kościół Ewangelicko-Augsburski
4. Kościół Ewangelicko-Reformowany
5. Kościół Ewangelicko-Metodystyczny
6. Kościół Chrześcijan Baptystów
7. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego
8. Kościół Polskokatolicki
9. Gminy wyznaniowe żydowskie
10. Kościół Starokatolicki Mariawitów
11. Kościół Zielonoświątkowy.

Czym różni się ślub konkordatowy od ślubu kościelnego?

Samodzielny ślub kościelny nie ma skutków cywilnoprawnych, jedynie religijne. Zawarte podczas takiego obrzędu małżeństwo nie jest ważne w świetle prawa państwowego. Mimo to, większość z nas, na ślub konkordatowy mówi ślub kościelny – rozgraniczając tym samym ślub wyznaniowy i ślub cywilny.

Choć to śluby konkordatowe stanowią gros wszystkich zawieranych małżeństw, dopuszcza się wzięcie samego ślubu kościelnego. Nie ma on skutków cywilnoprawnych, jednak spełnia wymogi prawa kościelnego. Na taki ślub decydują się zazwyczaj osoby, które nie mają rozwodu cywilnego lub cudzoziemcy, którzy nie mają możliwości dopełnienia wszelkich formalności związanych z zawarciem małżeństwa, nie będąc obywatelem kraju, w którym ma się odbyć ślub.

Uwaga: na wyłączny ślub kościelny potrzebna jest zgoda biskupa.

Ślub konkordatowy a kościelny

Czym różni się ślub konkordatowy od ślubu cywilnego?

Samodzielny ślub cywilny ma wyłącznie skutki cywilnoprawne, podczas gdy ślub konkordatowy łączy skutki cywilnoprawne z wyznaniowymi. 

Na zawarcie małżeństwa w urzędzie stanu cywilnego decydują się osoby niewierzące lub takie, które w świetle prawa kanonicznego nie mogą przyjąć sakramentu małżeństwa. Mogą to być rozwodnicy, osoby, które nie mają unieważnionego poprzedniego ślubu kościelnego lub takie, które podczas spowiedzi nie otrzymały rozgrzeszenia. 

Porównaj: Co to ślub humanistyczny?

Kto może wziąć ślub konkordatowy? Warunki

Ślub konkordatowy mogą wziąć osoby:

• pełnoletnie*;
• niebędące w związku małżeńskim;
• niespokrewnione (np. ojciec z córką czy rodzeństwo);
• niespowinowacone w linii prostej* (np. teść z synową czy teściowa z zięciem);
• niebędące w stosunku przysposobienia (osoba adoptująca i osoba adoptowana)
• zdrowe psychicznie*;
• niebędące całkowicie ubezwłasnowolnione. 

*3 wyjątki, które wymagają zgody sądu: 

1. Kobieta, która ukończyła 16 lat
2. Osoby spowinowacone
3. Osoby z chorobą psychiczną lub niedorozwojem umysłowym.

Nie jesteście pewni, co do wszystkich warunków?
Zapytajcie o radę eksperta Wedding.pl >>>

Ślub konkordatowy – dokumenty przed ślubem

Urząd Stanu Cywilnego

Aby Wasz ślub konkordatowy spełniał wszystkie warunki cywilnoprawne, musicie udać się do Urzędu Stanu Cywilnego i przedstawić:

• dokumenty tożsamości (dowody osobiste lub paszport);
• dowód opłaty skarbowej (opłata 84 zł do uiszczenia w kasie urzędu lub przelewem na konto urzędu);
• zezwolenie sądu na zawarcie małżeństwa (jeśli jest wymagane);
• dokument potwierdzający możliwość zawarcia małżeństwa (w przypadku obcokrajowcy).

Przygotowania do ślubu konkordatowego

W przypadku obcokrajowców: wszystkie dokumenty muszą być przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego lub konsula. Jeśli w trakcie wizyty w Urzędzie Stanu Cywilnego, jedno z narzeczonych nie porozumie się z kierownikiem placówki, również wymagana jest obecność tłumacza.

Podczas wizyty w USC otrzymacie zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa. Do wystawienia dokumentu urzędnik będzie potrzebował:

• podpisanego na miejscu oświadczenia o braku okoliczności, które uniemożliwiają zawarcie małżeństwa;
• podpisanego na miejscu oświadczenia o Waszych przyszłych nazwiskach i nazwisku Waszych dzieci.

Wszystkie formalności najczęściej realizowane są już w trakcie pierwszej wizyty narzeczonych w USC.

Kościół

Kolejne etapy przygotowania do ślubu konkordatowego odbywają się już za pośrednictwem kancelarii parafialnej. W kościele będą potrzebne:

• podpisane przez Was i urzędnika zaświadczenie o braku okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa;
• protokół przedślubny spisany przez duchownego;
• dokument potwierdzający uczestnictwo i zaliczenie nauk przedmałżeńskich.

Ślub kościelny w innej parafii? Niezbędna: licencja

Aby wziąć ślub kościelny w innej parafii, potrzebny jest dokument będący pozwoleniem na zawarcie sakramentu poza macierzystym kościołem. To sporządzona przez księdza sublicencja lub licencja poświadczająca brak przeciwwskazań do zawarcia małżeństwa poza swoją parafią. Dokument może kosztować od 50 do 200 zł.

Niektórzy duchowni będą również wymagać odpisu aktu chrztu i/lub aktu bierzmowania. Warto ustalić listę potrzebnych dokumentów już na pierwszej wizycie, kiedy wybieracie datę ślubu.

Nie zapomnijcie o Waszych świadkach. Na kilka dni / dzień przed ślubem powinniście we czwórkę udać się do kancelarii, aby podpisać akt zawarcia małżeństwa.

Dokumenty do ślubu konkordatowego

Formalności w trakcie ślubu konkordatowego

W dniu ślubu również czekają na Was formalności. Po obrządku religijnym duchowny zaprosi do kancelarii Was i Waszych świadków. Wszyscy musicie mieć ze sobą dowody tożsamości. Wy podpiszecie zaświadczenie, w którym pojawi się oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński, a Wasi drużbowie potwierdzą pisemnie ten fakt jako naoczni świadkowie.

Ślub konkordatowy a formalności po ślubie

W Waszym imieniu duchowny przekazuje do Urzędu Stanu Cywilnego niezbędne dokumenty, które są podstawą do rejestracji małżeństwa przez kierownika USC. Udzielający Wam ślubu ma obowiązek dopełnić formalności do 5 dni od zawarcia małżeństwa. Urząd sporządza akt małżeństwa, który potwierdza, że w świetle polskiego prawa jesteście mężem i żoną. 

Zadzwońcie do urzędu, aby upewnić się, czy Wasz dokument jest gotowy. Odpis aktu małżeństwa (nie oryginał) możecie odebrać bezpośrednio w USC, listownie, a teraz również poprzez internetowy profil zaufany.

Sprawdźcie, jakie jeszcze formalności czekają Was na “nowej drodze życia” w osobnym poradniku: Wymiana dokumentów po ślubie.

Ślub konkordatowy – opłaty

Koszt ślubu konkordatowego łączy opłaty w urzędzie z wydatkami w kancelarii parafialnej. USC działa na podstawie aktów prawnych jasno określających stawki za konkretne usługi. Z kolei kościół ustala stawki wewnętrznie i kształtuje je dowolnie. Do najważniejszych opłat należą:

• opłata skarbowa w Urzędzie Stanu Cywilnego – 84 zł
• odpis aktu chrztu – ok 50 zł
• nauki przedmałżeńskie – ok 200 zł
• licencja na ślub poza swoją parafią – ok 100 zł
• zapowiedzi – ok 100 zł
• udzielenie ślubu kościelnego – ok 1000 zł

Więcej dowiecie się w w artykule “Ile kosztuje ślub kościelny?”, a żeby nie pogubić się w wydatkach i zadaniach, organizujcie swoje wesele z funkcjonalnym planerem ślubnym.

Ślub konkordatowy krok po kroku – 8 niezbędnych etapów

Podsumowując, aby wziąć ślub konkordatowy, musicie:

1. Uzyskać w Urzędzie Stanu Cywilnego zaświadczenie o braku przeciwskazań do zawarcia małżeństwa.
2. Przedstawić zaświadczenie z urzędu w kancelarii parafialnej.
3. Przedstawić duchownemu tzw. licencję na zawarcie ślubu oraz ewentualnie akty chrztu i bierzmowania (jeśli ślub odbywa się poza rodzinną parafią).
4. Spisać z duchownym protokół przedślubny.
5. Uczestniczyć w naukach przedmałżeńskich.
6. Podpisać wraz ze świadkami akt zawarcia małżeństwa.
7. Po ślubie podpisać wraz ze świadkami zaświadczenie, które duchowny przekaże do USC.
8. Odebrać akt małżeństwa w Urzędzie Stanu Cywilnego. 

I gotowe, jesteście mężem i żoną!

Ślub konkordatowy (nowożeńcy w kościele)

Jak o wszystkim nie zapomnieć?
Spisujcie zadania przedślubne w organizerze!

Ślub konkordatowy określa podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jednolity Dz. U. z 2019 r. poz. 2086 z późn. zm.)
• Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (tekst jednolity Dz.U. z 2018 r. poz. 2224 z późn. zm.)

Więcej o ślubie wyznaniowym (inaczej konkordatowym) przeczytacie na serwisie Rzeczpospolitej Polskiej: gov.pl. Instytucją odpowiedzialną za ślub wyznaniowy jest Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

fot. Shutterstock